Na stronie internetowej „Gazety Wyborczej” (dodatek „Duży Format”) można przeczytać wywiad z psychoterapeutką, Zofią Milską – Wrzosińską. Redaktor „Gazety” , Agnieszka Jucewicz pyta o relacje międzyludzkie, lojalność, więź. Warto przeczytać!
„Lojalność – co to takiego?
– To taka więź z drugim człowiekiem, która sprawia, że nasz własny interes nie jest bezwzględnie priorytetowy, czyli że jesteśmy gotowi w imię relacji z tą osobą ponieść stratę, zrobić coś dla nas niekorzystnego. Począwszy od drobiazgów, skończywszy na rzeczach zasadniczych.
Te drobiazgi to co na przykład?
– Powiedzmy, że w pracy grupa oplotkowuje nieobecną koleżankę, a ktoś psuje przyjemność, mówiąc: „Nie przesadzajcie, czepiacie się. Przecież to nieprawda, że ona zawsze wychodzi wcześniej, bo musi odebrać dziecko. Zostawała dłużej, kiedy ktoś z nas miał jakąś sprawę do załatwienia. I to jakaś bzdura, że przedstawia szefowi wspólne projekty jako swoje. Pomogła mi przygotować sprawozdanie na ostatnią chwilę i nie chwaliła się ani przed szefem, ani przed nikim”.
Taka osoba zachowuje się lojalnie wobec nieobecnej koleżanki, ale naraża się na niechęć pozostałych, ponieważ zakłóca wspólną rozrywkę, powoduje, że obgadujący czują się skrytykowani, obwinieni o nielojalność.
Po co ona ryzykuje takie wykluczenie? I to, że sama stanie się ofiarą plotek?
– Może być lojalna wobec koleżanki albo wobec jakiejś wartości (np. żeby nie dawać fałszywego świadectwa) i ze względu na to jest gotowa zrezygnować z korzyści, jakie daje przynależność do grupy.
To z powodu lojalności żyrujemy znajomemu pożyczkę, jeśli wiemy, że bez naszej pomocy sobie nie poradzi, mimo że boimy się ryzyka.
To lojalność skłania nas do odwiedzin u chorego przyjaciela w szpitalu, chociaż oddział szpitalny wywołuje w nas przerażenie ze względu na własne wspomnienia.
Idziemy tam, ponieważ przyjaciel nas potrzebuje.
A jeśli to nie przyjaciel? W dodatku ktoś, z kim się często nie zgadzamy? Co sprawia, że zachowujemy się wobec niego lojalnie – wykonujemy zadania, które nam zleca, nie donosimy na jego decyzje jego przełożonym?
– U niektórych lojalność jest selektywna – dotyczy wybranych osób czy grup (np. „swoich”), a wobec pozostałych nie obowiązuje. Inni, jak w podanym przykładzie, starają się być lojalni w ogóle – tyle że czasem różne lojalności mogą być w konflikcie. Chcąc nie chcąc, stosuje się hierarchię lojalności – jeśli dowiadujemy się, że nasz przyjaciel zdradza żonę albo próbuje wygryźć szefa, niekoniecznie powiadomimy szefa lub żonę, chociaż ich cenimy i zasadniczo jesteśmy wobec nich lojalni.
Co mamy z lojalności?
– Pyta pani o zyski? Lojalność nie zakłada żadnych dodatkowych korzyści. Jak pisał Leśmian, wprawdzie w zupełnie innej sprawie: ona „…w całym niebie nie zna innych upojeń oprócz samej siebie”. Zdaniem wybitnych psychologów społecznych Baumeistera i Leary’ego potrzeba przynależenia i pragnienie więzi interpersonalnej to podstawowe motywacje ludzkie. A ich fundamentem jest lojalność – nas wobec innych i innych wobec nas.
Ja myślałam raczej o takich korzyściach jak na przykład lepsze mniemanie o sobie, poczucie, że jesteśmy „porządni”.
– Jeśli zachowywalibyśmy się lojalnie po to, żeby poprawić mniemanie o sobie, to lojalny byłby może uczynek, ale nie intencja, bo nie dobro drugiego człowieka byłoby dla nas najważniejsze, tylko własne. (…)”
cały tekst jest dostępny na stronie internetowej:
www.wyborcza.pl/duzyformat/1,149687,19382499,lojalnosc-dobra-i-zla-co-robimy-z-niewygodna-prawda.html