Wywiady: „Nie muszę z tobą być.”

Gabinet Psychoterapii GdańskNa portalu internetowym „Gazety Wyborczej” ukazał się wywiad dotyczący kryzysów w związkach. Na pytania odpowiadają psychoterapeuci: Wojciech Eichelberger, Alicja Długołęcka, Agnieszka Iwaszkiewicz i Danuta Golec.

AGNIESZKA JUCEWICZ, GRZEGORZ SROCZYŃSKI: Czym jest kryzys w związku? Czy jest różnica między tym, co pacjenci nazywają kryzysem, a tym, co widzi doświadczony terapeuta?

WOJCIECH EICHELBERGER: Słowo „kryzys” jest nadużywane. Może dlatego, że żyjemy w hedonistycznej kulturze i oczekujemy, że wszystko będzie służyło przyjemności i szczęściu. Wielu ludzi wchodzi w związek z oczekiwaniem, że będzie jak w reklamach. Gdy pojawiają się trudności, zwłaszcza rozwojowe, które są w związku nieuchronne, natychmiast nazywa się to kryzysem. Podobnie nadużywamy słowa „depresja”: wszystko jest depresją, jak nam się humor obniży, to gotowi jesteśmy wziąć zaraz leki, do czego zachęcają reklamy.

ALICJA DŁUGOŁĘCKA: Kryzys może się pojawić, kiedy boimy się zdjąć maski i wejść w głębszą relację. Tak się zwykle dzieje, kiedy minie faza zauroczenia, zakochania, gdy odbijaliśmy się w oczach tej drugiej osoby lepsi i piękniejsi. Nie bardzo wierzymy, że partner przyjmie nas takimi, jacy jesteśmy naprawdę, że pora przestać udawać. Wielu ludzi boi się, że po fazie zakochania nic już nie ma. A właśnie wtedy może się zrobić najciekawiej.

Czyli kryzys jest związany z końcem udawania?

DŁUGOŁĘCKA: Tak często bywa.

AGNIESZKA IWASZKIEWICZ: Pary czasem nazywają kryzysem coś, co jest całkiem naturalne. Czasem wygodniej tak o tym myśleć, żeby nadać ważność jakiemuś własnemu stanowi wewnętrznemu, który jest związany z nową sytuacją w życiu. W książce pytaliście mnie np. o moment, kiedy pojawia się pierwsze dziecko. Niektóre pary odczuwają to jako kryzys, a to jest po prostu doświadczenie rozwojowe, trudny czas zgody na to, że zaczynamy funkcjonować w nowych rolach.

DANUTA GOLEC: W związkach pojawiają się kryzysy rozwojowe i kryzysy chorobowe i często są mylone. Trudne wyzwania bywają traktowane jak gorączka, którą należy natychmiast zbijać, co może tylko pogarszać stan. Para zakłada, że czegoś nie powinno w ogóle być, a kiedy pojawiają się trudności, no to koniec, trzeba się rozstać.

A jak się zorientować, czy mój związek przechodzi naturalny kryzys rozwojowy czy chorobowy?

GOLEC: Pojawia się inny klimat. Kryzys rozwojowy daje parze poczucie, że staje razem wobec trudności. A jeśli związek choruje, to zwykle każde jest osobno, na innej planecie.

Pojawia się poczucie osamotnienia?

GOLEC: To jeszcze za mało, bo ono może być subiektywne i zmienne, chodzi bardziej o całkowite rozminięcie się w zajmowaniu się wspólnymi problemami związku.

Czy w dzisiejszej kulturze jest coś, co wyraźnie sprzyja kryzysom? Bo statystyki są jednak dosyć zatrważające, np. w USA rozpadnie się połowa zawieranych dziś małżeństw, w Polsce – jedna trzecia.

GOLEC: Mamy dziś problem z osiąganiem dojrzałości emocjonalnej. Dojrzałość testuje się właśnie w sytuacjach trudnych, wtedy widać, czy osoba, która pozornie posiadła wszystkie atrybuty dorosłości, jest wystarczająco poukładana wewnętrznie, żeby sobie radzić z wyzwaniami życiowymi.

EICHELBERGER: Sięgając do praprzyczyn zaburzeń w sferze związków, trzeba powiedzieć o kryzysie bardziej podstawowym – kryzysie więzi, który zaczyna się w dzieciństwie. Skutkiem kryzysu więzi między rodzicami a dziećmi jest ogromny deficyt miłości. W gabinecie i w życiu od pewnego czasu obserwuję, że wielu młodych ludzi nie wierzy w to, że mogą być kochani. Jeśli wchodzi się w związek z takim bagażem, to para jest z góry skazana na głęboki kryzys, bo obie strony będą się zachowywać asekuracyjnie, nie będą tak naprawdę wierzyć, że to wszystko przetrwa.

Na wszelki wypadek nie zaangażuję się na sto procent, bo mogę zostać skrzywdzony, porzucony. Tak to działa?

EICHELBERGER: Bo NA PEWNO zostanę porzucony. Bo nie wierzę, żeby ktoś tak naprawdę chciał mnie wybrać i pokochać. I to jest podstawą całego tego zamieszania. Kryzys więzi rodzice – dzieci wynika z przemian ustrojowych i obyczajowych, kiedy całe pokolenia rodziców, już dwa, po prostu nie miały czasu dla dzieci. (…)”


cały wywiad jest do przeczytania tutaj:

http://wyborcza.pl/magazyn/1,144511,17843016,Nie_musze_z_toba_byc.html?


 TERAPEUTA W GDAŃSKUGABINET PSYCHOTERAPII GDAŃSK

Wywiady: „Sprawdź, czy nie jesteś złym ojcem jak twój tata.”

Gabinet Psychoterapii w GdańskuCiekawy tekst o ojcostwie i macierzyństwie. Z psychologiem Jackiem Masłowskim rozmawia Tomasz Kwaśniewski (Gazeta Wyborcza):

„JACEK MASŁOWSKI: Chyba wszyscy rodzice marzą o tym, żeby ich dzieci wychowywały się w dobrych warunkach. Chcą dać im wszystko, co mają najlepszego do zaoferowania. Kłopot w tym, że bardzo często nasze rodzicielstwo realizujemy w sposób nieświadomy. Czyli nie do końca wiemy, co i po co robimy.

Nawet jeżeli mocno pragniesz być zaangażowanym ojcem, to w relacji z dzieckiem (albo w triadzie: ojciec – matka – dziecko) może się zdarzyć coś, co sprawi, że zaczniesz realizować schemat wyniesiony z własnego domu. Schemat funkcjonowania twojego ojca.

TOMASZ KWAŚNIEWSKI: Pstryk.

– Właśnie.

I możesz nawet tego nie zauważyć.

Wyobraź sobie taką sytuację: rodzi się dziecko, pierwsze dziecko, nie masz żadnych doświadczeń, twoja partnerka przeszła właśnie olbrzymią zmianę, jest w zupełnie innym stanie, całkowicie zaangażowana w inną relację. Do tego pojawia się ktoś, z kim musisz zacząć budować więź, poznawać tego małego człowieka, nie wiesz właściwie, co on komunikuje.

Kawałek gaworzącego mięsa.

– Ja bym powiedział – gość z innego kosmosu.

I teraz w tym zamieszaniu, chaosie, biorąc pod uwagę to, że chciałbyś, aby było fantastycznie, pojawia się matka, teściowa. I z twoją partnerką zaczynają się zajmować twoim dzieckiem. A ty rozkładasz sobie kozetkę w salonie i zaczynasz tam spać.

Mówisz: „Jak podrośnie, to będę się bardziej angażował”. Ale po jakimś czasie stwierdzasz, że czujesz się w tym domu coraz bardziej niepotrzebny. A po piętnastu latach przychodzisz na psychoterapię i odkrywasz, że miałeś biernego ojca, który realizował swoje ojcostwo dokładnie tak, jak ty swoje. Czyli przegapiłeś moment, w którym mogłeś zmienić ten sposób postępowania.

To jest oczywiście wymyślona przeze mnie historyjka, ale poskładana z realnego schematu. W związku z tym ta uważność na samym początku jest dość istotna.

Dzisiaj nikt nas nie uczy, co to znaczy być ojcem. Do tego mamy kiepskie doświadczenia wyniesione z domu. Oczywiście nie wszyscy, ale jednak. Żeby więc zobaczyć, jakim ojcem chce się być, warto się przyjrzeć typom ojców, które do tej pory funkcjonowały.

Steve Biddulph, australijski psycholog i psychoterapeuta, w swojej książce pod tytułem „Męskość” opisuje cztery takie typy: „niedoszły król”, „krytyczny”, „bierny”, „nieobecny”.

Zacznijmy od „niedoszłego króla”.

– To ktoś, kto po powrocie z pracy siada w fotelu i staje się centralnym ośrodkiem rodziny. Co przejawia się na przykład w tym, że jest obsługiwany. Przez żonę i dzieci. Na różne sposoby. A jednocześnie to jest taki ojciec, który wysyła komunikat pod tytułem: „Nie przeszkadzaj mi”. Siada w fotelu, włącza telewizor lub inne urządzenie wyposażone w ekran i w żaden sposób nie można do niego dotrzeć. A skoro jego właściwie nie ma, to jesteś sam na sam ze sobą albo co najwyżej z matką, która dość często, gdy już nie daje sobie z tobą rady, mówi: „Poczekaj, niech tylko ojciec się dowie”.

I wtedy zaczynasz się bać.

– Najczęściej. No, bo ojciec jest ci w sumie osobą nieznaną, ale jak już się objawia, to przeważnie dzieje się coś strasznego. Mamy wszechmocnego władcę i matkę, która się go przeraźliwie boi. Ponieważ zaobserwowałeś również, że w momencie kiedy on się zjawia, ta groźna matka, która ci właśnie mówiła, że zaraz dostaniesz po uszach, zamienia się w służącą.

„Niedoszły król” jest groźny, budzi powszechny strach, a kontakt z nim następuje tylko wtedy, kiedy trzeba wymierzyć karę albo okazać łaskę. Stąd to porównanie do króla.

Ale dlaczego on jest „niedoszły”?

– Dlatego, że tak naprawdę nie ma żadnej rzeczywistej władzy.

A kto ją ma?

– Matka.

Jak to?

– Bo to ona ma wszystko w swoim ręku. To ona straszy chłopca ojcem. Natomiast ojciec przyjmuje pozycję, która jest mu proponowana. Dla niego to oczywiście jest wygodne, ale jeśli popatrzysz na to z perspektywy jego relacji z synem, to jej właściwie nie ma. To matka jest tą główną osobą, która się kontaktuje z synem, i to przez nią przechodzi kontakt ojca z synem.

Czyli on jest takim królem, który jeśli nie zostanie poinformowany, co się dzieje, to po prostu nie będzie o tym wiedział. Może być więc manipulowany. Włączany lub wyłączany.

– Tak, bo „niedoszły król” nie zadaje sobie trudu, żeby sprawdzić, jak jest rzeczywiście, tylko z różnych powodów bezkrytycznie słucha tego, co usłyszy od matki, i reaguje. Najczęściej po to, żeby mieć święty spokój. To znaczy, żeby partnerka nie stwarzała mu trudnych sytuacji. (…)”


 cały artykuł do przeczytania na portalu „Wyborcza.pl”:

www.wyborcza.pl/magazyn/1,145325,18258932,Sprawdz__czy_nie_jestes_zlym_ojcem_jak_twoj_tata__LETNIA.html